Bij Arbeidsovereenkomst bepaalde tijd
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, eindigt op de datum die afgesproken is in de arbeidsovereenkomst. Dit gaat echter niet vanzelf. Om te voorkomen dat de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijde automatisch verlengd wordt, moet je je houden aan een aantal regels die in de wet zijn vastgelegd. Je moet bijvoorbeeld minimaal 1 maand van tevoren de werknemer vertellen of het contract al dan niet verlengd wordt (aanzeggen). En in sommige gevallen moet je een transitievergoeding betalen. Volg je deze regels dan wordt de arbeidsovereenkomst niet automatisch verlengd en loop je niet het risico dat er een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat.
Automatische verlenging
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan worden verlengd of voortgezet voor dezelfde periode/voorwaarden. Dit kan expliciet door middel van een schriftelijk bericht of stilzwijgend. Deze eindigt ook automatisch op de afgesproken datum.
Er zit echter wel een beperking aan: Er mogen drie contracten voor bepaalde tijd binnen een periode van 24 maanden met een werknemer worden afgesloten (de zgn. ketenregeling). Het vierde contract of het contract waarmee deze periode wordt overschreden wordt dan een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en zal niet automatisch eindigen op de afgesproken datum. Dit contract moet dan op een andere manier worden beëindigd.
De ketenbepaling geldt alleen voor een keten van contracten. Eén contract voor bepaalde tijd met een looptijd langer dan twee jaar dat van rechtswege afloopt is nog steeds mogelijk. Bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst bijvoorbeeld voor de duur van een project of bijvoorbeeld vervanging van een zieke werknemer, moet je dit zo concreet mogelijk omschrijven.
Beëindiging arbeidsovereenkomst van rechtswege
Een arbeidsovereenkomst eindigt van rechtswege wanneer de tijd waarvoor de arbeidsovereenkomst is aangegaan, is verstreken en het maximum aantal arbeidsovereenkomsten dat je opeenvolgend mag aanbieden, nog niet is overschreden en op de afgesproken datum.
Van rechtswege (automatisch), na het verstrijken van de overeengekomen periode, dus zonder dat toestemming van UWV en opzegging vereist zijn. Er is geen sprake van opzegtermijnen. Let op: er geldt wel een aanzegverplichting (zie hieronder).
Aanzeggen
Bij alle contracten voor bepaalde tijd met een contractduur van een half jaar of langer moet je de werknemer, uiterlijk één maand voordat het contract afloopt, schriftelijk informeren over het al dan niet voortzetten van het contract. Dit heet aanzeggen.
Als je aangeeft het contract te willen voorzetten, moet je ook aangeven tegen welke voorwaarden je dit wilt doen. Laat je dit achterwege dan wordt het contract geacht te zijn voortgezet voor dezelfde tijd en tegen dezelfde voorwaarden, maar voor ten hoogste een jaar. Dit kan er toe leiden dat de werknemer in totaal langer dan twee jaar in dienst is en je, wanneer je daarna niet tot verlenging over gaat, toch een transitievergoeding verschuldigd bent.
Er geldt geen aanzegtermijn indien het contract niet op een vaste datum eindigt, bijvoorbeeld als het is aangegaan voor de duur van een bepaald project of voor ziektevervanging. Je mag de aanzegging ook al in de arbeidsovereenkomst opnemen. Je kunt dan de volgende tekst kunnen opnemen:
Werkgever is niet voornemens om na afloop van deze overeenkomst een nieuwe arbeidsovereenkomst aan te bieden. Dit dient te worden beschouwd als aanzegging dat de arbeidsovereenkomst eindigt per [datum].
Vergoeding te laat aanzeggen
Indien je dit achterwege laat, moet je de werknemer een vergoeding betalen van een maandloon. Dit geldt ook als het contract wordt voortgezet. Indien je te laat bent geldt de vergoeding voor de termijn die je te laat bent. De werknemer moet de vergoeding binnen twee maanden na het einde van het desbetreffende contract opeisen. Doet hij dit niet of niet tijdig, dan hoef je de vergoeding niet te betalen.
Bij de vergoeding voor de aanzegtermijn worden in het bruto uurloon géén andere looncomponenten meegenomen. Dus geen overwerk- of ploegentoeslag, geen vakantiegeld of eindejaarsuitkering, geen winstdeling et cetera: alleen het “kale” uurloon of stukloon, eventueel te verhogen met ontvangen provisie.
Is er sprake van een te late aanzegging, en is dus de vergoeding naar rato verschuldigd, dan is de berekeningsmethodiek als volgt: ben je 2 dagen te laat, en telt de maand 31 dagen, dan is de vergoeding 2/31 van een maandloon. Telt de maand 28 dagen, dan is de vergoeding 2/28 van een maandloon. Bepalend is de laatste maand voor het einde van de arbeidsovereenkomst.
Tussentijdse beëindiging
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan tussentijds worden beëindigd indien in de arbeidsovereenkomst voor beide partijen een beding is opgenomen dat dit mogelijk maakt. Als er een mogelijkheid van tussentijdse opzegging in de arbeidsovereenkomst is opgenomen, bij beëindiging door de werkgever is instemming van de werknemer nodig of afhankelijk van de ontslaggrond kan er ontbinding worden gevraagd aan de kantonrechter. Overigens is de kans klein dat de kantonrechter een dergelijke ontbinding toewijst als er sprake is van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
Het is dus een misverstand om te denken dat in dit geval met een simpele opzegbrief kan worden volstaan door de werkgever. De werknemer kan wel eenvoudig opzeggen zonder dat hij een procedure moet volgen. Voor beide partijen geldt wel dat ze de opzegtermijn in acht nemen.
Als er geen tussentijdse opzegmogelijkheid is opgenomen moet je naar de kantonrechter, ook als het ontslag is ingegeven door bedrijfseconomische redenen of langdurige ziekte van de werknemer. Deze route wijkt af van de standaardbepalingen in de wet.
Ontslag op staande voet
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan ook worden beëindigd wegens een dringende reden door een ontslag op staande voet of met wederzijds goedvinden. De overeenkomst voor bepaalde tijd kan ook worden opgezegd met instemming van de werknemer.
Transitievergoeding
Een werknemer heeft recht op een transitievergoeding als hij ten minste 24 maanden bij je in dienst is geweest en de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd of niet verlengd, tenzij de arbeidsrelatie niet is voortgezet wegens ernstige verwijtbaarheid van de werknemer. Per 1-1-2020 heeft de werknemer recht op een transitievergoeding vanaf de eerste dag dat hij bij het bedrijf werkt.