Werken op de bouwplaats

Coronacrisis: veelgestelde vragen en praktische informatie

Hieronder vind je de veelgestelde vragen en praktische informatie over gezondheid en hygiëne, het protocol Samen veilig doorwerken en het werken op 1,5 meter afstand. Staat jouw vraag er niet bij? Neem dan contact op met de coronahelpdesk van Volandis of Bouwend Nederland Advies. Ook is er veel praktische informatie en tools op de coronapagina van AWVN, de coronapagina van VNO-NCW en het coronaloket van de KVK te vinden.

Zijn grenswerkers uitgezonderd van de regels voor thuisquarantaine?

Werknemers moeten tien dagen in (thuis)quarantaine blijven als ze terugkeren van een verblijf in een gebied dat door de Rijksoverheid een oranje of rood reisadvies (onveilig) is gegeven. Deze verplichting tot 10 dagen quarantaine geldt niet voor grenswerkers als zij minimaal 1x per week terugkeren naar hun thuisland.

Let ook goed op de specifieke verplichtingen en richtlijnen van de landen om ons heen. De overheid heeft een handige reischecklist met de regels voor PCR-coronatesten, sneltesten en uitzonderingen voor bepaalde groepen. De website grenzinfo.eu geeft uitgebreide informatie aan grenswerkers in Nederland, Duitsland en België. Op ‘reizen tijdens corona' is de actuele informatie per land en reisduur te vinden.

Gezondheid en hygiëne

Hieronder vind je veelgestelde vragen rond gezondheid en hygiëne bij corona.

Is er voorlichtingsmateriaal over RIVM-richtlijnen voor op de bouwplaats?

De Helpdesk corona Bouw & Techniek heeft een uitgebreide set communicatiemiddelen gemaakt waarin de richtlijnen van het RIVM en de aanwijzingen van het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ worden uitgelegd. Daarnaast staan daar ook praktische aanwijzingen op over hoe de verspreiding van het coronavirus voorkomen kan worden. Via deze link kan je de campagnemiddelen als posters, flyers en uitingen voor op de sociale media downloaden. Ook is er materiaal beschikbaar voor laaggeletterden. Mist er nog iets? Laat het ons weten! Bij voldoende vraag zal Bouwend Nederland kijken of ze eigen materiaal kan ontwikkelen.

Wat kan je doen om de kans op besmetting met het coronavirus en de verspreiding van het virus te voorkomen?

De belangrijkste maatregelen die je kunt nemen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen, zijn eenvoudig. Mensen kunnen elkaar nog steeds besmetten. Ook na vaccinatie. Blijf handen wassen en afstand houden. Bij klachten: blijf thuis en laat je snel testen. En zorg voor voldoende frisse lucht. De basisregels zijn de volgende:

Was vaak en goed je handen.
Was vaak en goed je handen met water en zeep. Dan kunnen virusdeeltjes zich niet verspreiden. Doe dit altijd bij thuiskomt of als je ergens op bezoek komt. Raak jouw gezicht zo min mogelijk aan, hoest of nies in je elleboog en schud geen handen.
Houd 1,5 meter afstand van anderen.
Als mensen dicht bij elkaar zijn, kunnen zij het coronavirus heel snel aan anderen doorgeven. Houd daarom afstand van iedereen die niet bij je in huis woont. Geef elkaar de ruimte. Werk thuis, tenzij het niet anders kan en draag een mondkapje op plekken waar dat verplicht is. Bijvoorbeeld in het openbaar vervoer of in het vliegtuig.
Blijf thuis bij klachten en laat je direct testen.
Heb je klachten die horen bij corona? Voorkom dat je andere mensen besmet. Blijf thuis en maak een afspraak om je te laten testen, ook bij een milde verkoudheid, zoals een loopneus. Blijf sowieso thuis tot je de testuitslag weet.
Zorg voor voldoende frisse lucht.
Frisse lucht is belangrijk. Frisse lucht helpt om de overdracht van het virus te beperken. Zorg dat thuis, in winkels, in horeca, op school en op het werk regelmatig wordt gelucht. Zorg dat er thuis altijd een raampje of ventilatierooster open staat. Zorg dat een huis meerdere keren per dag goed kan doorluchten door ramen en deuren wijd open te zetten.

Houd de website van de Rijksoverheid in de gaten voor verdere informatie over deze basisregels.

Vaccinaties

Hieronder zijn de veelgestelde vragen over de vaccinaties te vinden.

Mag ik als werkgever vaccinaties verplicht stellen?

Nee, dat mag niet. Het recht van werknemers om zelf over wel of niet nemen van het vaccin te beslissen komt voor uit artikel 1 van de Nederlandse Grondwet waarin het recht op onaantastbaarheid van het lichaam staat en artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens. Daarin staat dat ieder mens het recht heeft om zelf te beschikken over zijn lichamelijke integriteit. In de bouw en techniek zijn andere preventieve maatregelen beschreven in het protocol 'Samen veilig doorwerken'.

Mag ik als werkgever om een vaccinatiebewijs of een testuitslag vragen?

Privacywetgeving beperkt de mogelijkheden voor een werkgever om te vragen naar vaccinaties of testresultaten. Als werkgever mag je een werknemer, niet vragen of hij gevaccineerd is. De bedrijfsarts mag wel naar vaccinaties en medische gegevens vragen.

Mag de werkgever een medewerker die niet gevaccineerd is de toegang tot de werkplek weigeren?

Nee ook dat mag niet. Je mag als werkgever (of opdrachtgever) geen mensen zonder vaccinatiebewijs de toegang tot een werkplek weigeren. De bedrijfsarts mag wel naar vaccinaties en medische gegevens vragen. De bedrijfsarts mag wel een algemeen beeld van het aantal gevaccineerde werknemers met je delen. Zo nodig adviseert de bedrijfsarts de werkgever als een werkaanpassing nodig is.

Protocol Samen veilig doorwerken

Het Rijk en de bouw- en technieksector hebben het protocol Samen veilig doorwerken vastgesteld. Het protocol is een van de uitkomsten van de gesprekken die minister Knops van BZK en minister Van Veldhoven voor Milieu en Wonen met Bouwend Nederland, Techniek Nederland en andere partijen uit de sector voeren om ervoor te zorgen dat het werk niet stil komt te liggen. Het protocol volgt de richtlijnen van het RIVM en wordt ondersteund door de vakbonden, brancheverenigingen en werkgevers- en werknemersorganisaties.

Waar vind ik het protocol Samen veilig doorwerken?

Klik hier voor het protocol Samen veilig doorwerken in het Nederlands (or in English)

Waar download ik de infographic Samenwerken op minimaal 1,5 meter afstand?

Download hier de infographic Samenwerken op minimaal 1,5 meter afstand

Waar vind ik de infographic Mondkapje in Bouw en Techniek?

Download hier de poster Mondkapje in Bouw & Techniek.

Waar vind ik de infographics in het Engels, Pools en Turks?

Download hier de infographics in andere talen.

Waar kan ik terecht met vragen over veilig werken op de bouwplaats?

Voor vragen over veilig werken op de bouwplaats heeft Volandis de helpdesk Corona Bouw en Techniek ingericht. Een centraal loket voor vragen, informatie en meldingen. Deskundigen geven advies via het gratis telefoonnummer 085 – 080 1544, e-mail en chat. De helpdesk ondersteunt het recent verschenen protocol ‘Samen veilig doorwerken’. Kom je er niet uit? Dan kun je uiteraard ook altijd terecht bij Bouwend Nederland Advies.

Werken op 1,5 meter afstand

Het is van essentieel belang om de RIVM-richtlijn van 1,5 meter afstand na te leven. Niet alleen op de bouwplaats zelf maar ook bij het vervoer naar én van de bouwplaats. Hieronder lichten we dat toe.

1,5 meter afstand houden bij deze klus kan niet, wat nu?

Bij samenwerken tillen, laden en lossen, et cetera is niet altijd afstand te houden. Ga eerst na of het anders opgelost kan worden, denk daarbij creatief. Ga in ieder geval na:

Is de klus noodzakelijk of kan deze uitgesteld worden?
Is de klus op een andere manier uit te voeren? Denk bijvoorbeeld aan:
- Til en verplaats mechanisch in plaats van samen;
- Overleg in groepjes van maximaal drie personen;
- Gebruik hulpmiddelen om iets op zijn plek houden.

Is het werken op korte afstand niet vermijden, houd je dan aan de volgende regels:

Maak afspraken over veilig werken. Betrek daarbij de coronaverantwoordelijke. Gebruik de TRA-methodiek als je daar gewoonlijk ook mee werkt.
Onderzoek of afschermen mogelijk is.
Raak voor zover mogelijk niet dezelfde oppervlakken aan. Blijf ieder aan een kant als dat mogelijk is.
Volg de hygiëneregels:
- Raak jouw gezicht niet aan.
- Nies en hoest in je elleboog.
- Neem eigen papieren zakdoekjes mee en gooi deze na een keer gebruiken weg in een afgesloten prullenbak of zak. Was daarna je handen.

Er zijn veel mensen aan het werk op een project of op de bouwplaats. Hoe ga ik hiermee om?

In principe kan er doorgewerkt worden. Bouwplaatsen in de openlucht vormen namelijk een verminderde kans op besmetting. En voor andere locaties biedt het protocol een handreiking om besmettingsrisico te beheersen. Wel moet iedereen onderstaande richtlijnen naleven. Bespreek die voorafgaand aan het werk met elkaar:

Stel een coronaverantwoordelijke aan op de werklocatie.
Houd zoveel mogelijk 1,5 meter afstand, zowel bij het vervoer naar en van de bouwplaats als op de bouwplaats zelf.
Pas daarop het werk aan en richt te werkruimte hierop in. Splits bijvoorbeeld groepen tijdens schaft. Lunch zoveel mogelijk in de open lucht. Lunch je in je bus? Dan doe je dat alleen.
Voor situaties waar deze afstand niet altijd realiseerbaar is, worden afspraken gemaakt hoe toch veilig gewerkt kan worden in overeenstemming met de richtlijnen voor hygiëne van het RIVM.
Leef de hygiëneregels voor de werkplaats na
- extra schoonmaken van toiletten;
- deurklinken goed schoonhouden;
- materiaal voor gedeeld gebruik reinigen met goed ontvettend reinigingsmiddel.
Beperk contacten met externen zo veel als mogelijk. Maak hierover afspraken met leveranciers en onderaannemers. Denk aan leveranties buiten de bouwplaats.
Laat de werknemers zoveel mogelijk in dezelfde teams en op dezelfde locaties werken, zodat men niet telkens met anderen in contact komt.
Spreek elkaar (streng) aan op (gevaar onderschattend) afwijkend gedrag en corrigeer elkaar. Neem je verantwoordelijkheid voor jezelf en collega’s. Stel vragen en meld problemen bij je leidinggevende.
Schakel bij twijfel of grote onrust de arbodienst of de kenniscentra van sociale partners in (Volandis, ArboTechniek).

Indien minder dan 1,5 meter afstand echt onvermijdbaar is, wees dan extra alert en maak afspraken hoe toch veilig gewerkt kan worden. Beoordeel dan wat er nodig is om veilig te werken. Zie ook de veelgestelde vraag ‘1,5 meter afstand houden bij deze klus kan niet, wat nu?’

Plan een toolboxmeeting (eventueel online) waarin je aan de werknemers aangeeft welke voorzorgsmaatregelen zijn voorgesteld om zo veilig mogelijk te kunnen werken, en bespreek met hen het beleid dat jullie hanteren.

Hoe ga ik om met werknemers die bij particulieren thuis werk verrichten?

De plicht van werkgevers om ervoor te zorgen dat werknemers veilig kunnen werken in een veilige omgeving, geldt ook voor werkzaamheden bij particulieren. Vooraf klanten vragen:

Of zij er bezwaar tegen hebben dat de werkzaamheden worden verricht;
Of zij of huisgenoten de afgelopen 24 uur gezondheidsklachten in relatie tot het coronavirus hebben gehad;
Of zij of huisgenoten tot de groep ‘kwetsbare personen’ behoren, i.v.m. ongewilde besmetting door de medewerker(s);
Om het huis goed te ventileren;
Om de installatie goed bereikbaar te maken;
Om toiletten schoon te houden;
Om de handvatten, deurklinken meerdere malen per dag schoon te maken.

De vakman maakt met de klant afspraken om veilig te kunnen werken. Het doel hiervan is om nauwe contactmomenten (waarbij de 1,5 meter afstand houden niet mogelijk is) te voorkomen. De vakman kan met deze afspraken veilig doorwerken zonder mondkapje of face shield. Als er alsnog nauwe contactmomenten nodig zijn met klanten, dan draagt de vakman een mondkapje of face shield en wordt de klant gevraagd dit ook te doen.

Een mondkapje is verplicht in publieke ruimten waar het houden van 1,5 meter afstand niet gehandhaafd kan worden zoals stations en vliegvelden. De vakman draagt geen mondmasker of face shield in de volgende situaties:

Een mondkapje of face shield vormt een gevaar voor de vakman bij de werktaak;
De werktaak vereist het dragen van adembescherming.

Informeer werknemers dat ze vrij zijn om de werklocatie te verlaten op het moment dat ze toch tegen situaties aanlopen waarin ze zich onveilig voelen. Bijvoorbeeld als een klant hoestend of niezend de deur opendoet. De werknemer geeft dan aan de klant aan dat hij het door het risico op besmetting met corona niet verstandig vindt om naar binnen te gaan, en geeft dit ook door aan zijn leidinggevende of planner.

Informeer de klanten/bewoners dat ze vrij zijn om de werknemer te vragen de werklocatie te verlaten op het moment dat ze toch tegen situaties aanlopen waarin ze zich onveilig voelen. Bijvoorbeeld als de werknemer hoest of niest voor of tijdens de werkzaamheden. De klant/bewoner geeft dan aan de werknemer aan dat hij het door het risico op besmetting met corona niet verstandig vindt om de werkzaamheden te verrichten. De werknemer geeft dit ook door aan zijn leidinggevende of planner.

Uitvoering
Mocht er sprake zijn van gezondheidsklachten bij de klant of huisgenoten die wijzen op een Corona besmetting (hoesten, verkoudheid, koorts) of bij een klant die tot de groep ‘kwetsbare personen’ wordt gerekend, dan wordt het werk alleen uitgevoerd in geval van storing of calamiteit. En dan zijn aanvullende maatregelen nodig. Zie hiervoor het protocol 'Samen veilig doorwerken'.

Afronding werkzaamheden
Kies voor het aftekenen van werkbonnen, vanwege de mogelijke besmetting via hand- /mond-/neus-/oogcontact voor een andere oplossing. Alternatieven zijn voorhanden. Zie ook de vraag over aftekenen werkbonnen.

Is werken met rioleringen of rioolwater gevaarlijk?

Het nieuwe coronavirus kan zich in ontlasting en het rioolwater bevinden. Het is nog niet duidelijk of dit zoveel virus bevat dat je er werkelijk ziek van kunt worden. Voor de zekerheid gaan we hier wel vanuit.

Algemene maatregelen
Het is altijd noodzakelijk om preventieve maatregelen te nemen wanneer blootstelling aan afval- of rioolwater kan plaatsvinden vanwege de aanwezigheid van zeer veel verschillende ziekteverwekkers. Dit staat los van de mogelijke blootstelling aan het coronavirus. De maatregelen die je moet treffen zijn vergelijkbaar met de maatregelen die je treft om blootstelling aan andere ziekteverwekkers in het water te voorkomen, zoals bacteriën. In de Arbocatalogus van de waterschappen vind je informatie hierover.

Het is belangrijk om direct contact met het afval- of rioolwater te vermijden. Voorkom verneveling en opspatten van water zoveel mogelijk. Als direct contact toch nodig is of kan plaatsvinden, draag dan waterdichte handschoenen en een veiligheidsbril. Je kunt dunne wegwerp nitrilhandschoenen dragen onder de normale werkhandschoenen of dikkere katoen versterkte waterdichte handschoenen. Draag als de kleding besmet kan raken, beschermende kleding, zoals een wegwerpoverall of een overall en laarzen die je kunt afspoelen.

Goede persoonlijke hygiëne is belangrijk: was de handen vaak (ook na het dragen van handschoenen) en raak je gezicht niet aan met je handen.
Bij het uittrekken of afdoen van persoonlijke beschermingsmiddelen kan een hoge blootstelling aan biologische agentia plaatsvinden als dit niet in de juiste volgorde plaatsvindt. De juiste volgorde van uittrekken is volgens de voorschriften uit de Arbocatalogus van de waterschappen:

Maak eerst de handschoenen en laarzen/schoenen (ook profiel) schoon met bijvoorbeeld water en een borstel.
Gooi de borstel in een afvalzak.
Trek de overall binnenste buiten uit en stop deze in de zak.
Doe de handschoenen uit (ook binnenste buiten) en stop deze ook in de zak.
Doe de eventuele adembescherming af en gooi eventueel het wegwerpgedeelte weg (in de zak).
Maak de zak dicht.
Was goed je handen.
Aanvullende maatregelen

Bij werkzaamheden waar nevel wordt gevormd, kan de ontlasting of het rioolwater zich via druppeltjes in de lucht verspreiden waardoor je het in kunt ademen. Dit kan gebeuren bij processen waar nevelvorming plaatsvindt, tijdens het schoonspuiten van vervuilde oppervlakten en/of bij werken met een hogedrukreiniger.

Ga na of je de werkzaamheden later of op een andere wijze kunt uitvoeren, zodat er geen nevelvorming plaatsvindt. Is dit niet mogelijk, dan is het belangrijk om adembescherming te dragen. Bijvoorbeeld een volgelaatsmasker met verwisselbaar P3 filter. Een halfgelaatsmasker met P3 filter en een veiligheidsbril kan ook.

Let op: ademhalingsbeschermingsmiddelen moeten altijd worden gedragen bij processen waarbij nevels kunnen vrijkomen vanwege de aanwezigheid van diverse schadelijke biologische agentia in riool- en afvalwater, los van de mogelijke aanwezigheid van het coronavirus.

N.B. Denk bij het voorkomen van blootstelling niet alleen aan de werknemers die het werk uitvoeren, maar ook aan omstanders en omwonenden.

Kijk voor de te nemen beheersmaatregelen op de site van Volandis.

Vervoer

Hieronder zijn de veelgestelde vragen over vervoer te vinden.

Kunnen werknemers nog samen in een busje naar de bouwplaats?

Per 1 juli is het mogelijk om met meerdere personen in één vervoersmiddel te reizen zonder onderling 1,5 meter afstand te houden. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden:

Bij vervoer is het belangrijk dat je kunt achterhalen wie met elkaar heeft gereisd. Als zich een besmetting heeft voorgedaan, dan kun je achterhalen wie mogelijk nog meer besmet is geraakt. Kijk of de rittenadministratie hierop is ingericht. Bewaar de gegevens voor het bron- en contactonderzoek van de GGD 6 weken.
Bij instappen vindt er een gezondheidscheck plaats. Bij de volgende klachten is samen reizen niet toegestaan: neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn, hoesten, benauwdheid, verhoging, koorts en bij plotseling verlies van reuk of smaak. Een collega met klachten blijft thuis tot de klachten minimaal 24 uur over zijn. Meerijden mag wel na een negatieve testuitslag op het coronavirus.
Als je met z’n tweeën reist is een mondkapje niet nodig. Reis je met meer dan twee personen, dan draagt iedereen een niet-medisch mondkapje.
Zorg voor voldoende ventilatie maar voorkom sterke luchtstromingen.
Zorg voor optimale hygiëne door de bedieningsmiddelen extra te reinigen (stuur, versnellingspook, deurklink, touchscreen, etc.) met water en een goed ontvettend schoonmaakmiddel of met vochtige schoonmaakdoekjes.

Scherm in de bus
Een veelgehoord initiatief is het aanbrengen van een scherm of schot in de bus/auto. Een scherm of schot in de bus plaatsen is niet nodig als je de regels van het RIVM en de aanwijzingen in het protocol opvolgt. Het aanbrengen van een schot/scherm in de auto kan de verkeersveiligheid verminderen. Bijvoorbeeld doordat het zicht belemmerd wordt, maar ook omdat de schermen in geval van een ongeluk een extra gevaar vormen (glassplinters, tegenhouden airbags. Het is daarom niet toegestaan.
Er is daarnaast geen bewijs dat het aanbrengen van een schot/scherm nog extra toevoegt aan de regels die gelden voor samen reizen, het is dus ook niet nodig.
In het buitenland kunnen andere regels gelden voor de schotten. Als uw werknemers naar het buitenland gaan voor een klus, is het goed dit uit te zoeken.

Reizen met openbaar vervoer, hoe zit dat?

In het openbaar vervoer is het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht. Alle zitplaatsen in bus, trein, tram en metro zijn beschikbaar. Wel blijft het belangrijk de spits te mijden.

Onze inzet

Bouwend Nederland zet zich iedere dag in om haar lidbedrijven zo goed mogelijk door de coronacrisis te helpen, met praktische informatie maar ook met tal van lobbyacties. Bekijk hier onze inzet.

Naar de lobbyacties

Staat jouw vraag er niet bij?

Je kunt voor al jouw vragen over veilig en gezond doorwerken tijdens de coronacrisis terecht bij de Helpdesk Corona Bouw & Techniek. Hiernaast zijn er verschillende andere loketten waar ondernemers met coronavragen terecht kunnen, zoals het coronaloket van de KVK en de coronapagina's met veelgestelde vragen van VNO-NCW, AWVN en MKB Nederland. Uiteraard kunt u ook altijd contact opnemen met een van de adviseurs van BNL Advies.

Helpdesk Corona Bouw en Techniek

U kunt hier terecht voor al uw vragen over veilig en gezond doorwerken tijdens de coronacrisis.

Naar de helpdesk

BNL Advies