Terugblik op meerjarenprogramma Instroom

Tussen 2017 en 2021 hebben we het meerjarenprogramma Instroom uitgevoerd. Het hoofddoel: meer mensen aantrekken voor de bouw en infra. Daarnaast wilden we met het programma meer jongeren motiveren voor sector/opleidingskeuze, meer zij-instromers (mensen uit andere sectoren, statushouders, mensen met achterstand op de arbeidsmarkt, etc.) en leden faciliteren bij het aantrekken van buitenlandse arbeidskrachten.

Terugkijkend signaleren we een aantal trends. Steeds meer jongeren kiezen weer voor een opleiding richting bouw en infra. De effectindicatoren laten hier over het algemeen een positieve trend zien; het aantal leerlingen in de beroepsopleidingen is flink toegenomen. Dit is zichtbaar in de grafieken van EIB/DUO. Wel zien we dat de keuze voor en de instroom in de infra, ondanks de extra aandacht, achterblijft. Dit blijft dan ook een aandachtspunt. De afgelopen jaren zijn we erin geslaagd om mensen voor de sector succesvol aan te trekken. Uit cijfers van EIB blijkt dat in totaal 40% van de instroombehoefte wordt ingevuld door de (netto) zij-instroom.

Belangrijkste resultaten projecten

Imagocampagne 'Je gaat het maken'

'Je gaat het maken' is een afgeleide van de campagne 'De bouw maakt het', een campagne die in 2018 van start is gegaan ter bevordering van instroom. 'Je gaat het maken' is gericht op jongeren tussen dertien en achttien jaar, hun ouders en potentiële zij-instromers en zet in op imagoverbetering van de sector en het bevorderen van trots. Pijlers zijn: teamwork, trots, humor, innovaties, denkers en doeners. Bij de inzet van content wordt ingezet op verschillende opleidingsniveaus en studies. De campagne is zowel online als offline zichtbaar geweest: via een website, diverse social media campagnes, posters op scholen, zichtbaarheid op onderwijsbeurzen, diverse media (free publicity), radio- en Spotify-campagnes en een gelijknamige tv-serie op RTL4.

Social mediacampagnes

De bouw en infra is bij jongeren onder de aandacht gebracht via diverse social mediacampagnes met influencers en door de Facebookpagina's Debouwmaakthet (DBMH) en Jegaathetmaken (JGHM).

• DBMH Facebook: 22.124 fans, 3.212.259 bereik
• DBMH Instagram: 5.880 volgers, 873.084 bereik
• JGHM Instagram: 1.673 volgers, 1.716.792 bereik

Televisieserie 'Je gaat het maken'

We hebben in 2019 een eigen tv-serie ontwikkeld, vernoemd naar de gelijknamige instroomcampagne. In het programma op RTL-4 duiken werkzoekenden in de wereld van bouw en infra en maken zij kans op een opleidingstraject én worden ze klaargestoomd voor hun nieuwe uitdaging. KBNL ontwikkelde dit format en betrok leden en opleidingsbedrijven bij de opnames. De serie, gericht op zij-instromers, heeft zijn doelstellingen ruimschoots behaald: aantal tv-uitzendingen 24 (target was achttien), gemiddeld bereik tv: 1,2 miljoen (target: 900K), streams (Videoland): 16.000 (was nieuw ten opzicht van de eerste serie). Daarnaast heeft de serie geleid tot een verdrievoudiging van het websitebezoek en meer animo van zij-instromers. Resultaten kandidaat bemiddeling seizoen twee: 2/3 van de kandidaten zit momenteel in een opleidingstraject. Ze worden hierbij succesvol begeleid door een loopbaancoach en onze regionale onderwijs- en arbeidsmarkt beleidsadviseurs, die zoeken naar plekken in de regio en contacten met bedrijven. Inhoudelijk heeft het format ook bijgedragen aan een positief imago van de bouw. De bouw werd zichtbaar als een kansrijke en zeer diverse sector. Inmiddels is het derde seizoen op tv te zien bij RTL4.

Scholenwedstrijden

We organiseren jaarlijks een innovatiewedstrijd met het Technasium. Hieraan doen zo'n 25 tot 30 scholen mee, ongeveer een derde van het totaal aantal technasiumscholen in Nederland (90). Aan iedere school wordt een expertbedrijf gekoppeld vanuit de bouw en infra. De infraopdracht wordt mede georganiseerd vanuit de Vakgroep Civiele Bouw. De deelnemende bedrijven worden via onze regio's geworven. Technasiumscholen hebben een extra examenvak: Onderzoek en Ontwerp. Daarbinnen is het mogelijk om als sector bouw en infra opdrachten te bedenken die leerlingen laten zien hoe de wereld van de bouw en infra eruit ziet. Er zijn opdrachten gemaakt zoals het bouwen van een duurzame woonwijk/woning, een regionaal Deltaplan en een logistiek event zoals het circuit in Zandvoort. Jaarlijks maken zo ongeveer 1500 leerlingen vanuit havo en vwo kennis met de bouw en infra. Beta Challenge is de vmbo-variant van het Technasium. KBNL organiseert een soortgelijke innovatiewedstrijd voor vmbo-tl (de oude mavo). Aan deze wedstrijd namen aanvankelijk tien scholen deel (van de 34 aangesloten scholen in totaal), met ongeveer 300 leerlingen. Dit aantal is gedaald naar vijf scholen, als gevolg van corona, waardoor scholen minder tijd hadden voor externe activiteiten.

Decanentool en informatie

Qompas is een digitale LOB-methode, die leerlingen helpt met de beroepskeuze. De tests worden afgenomen in de bovenbouw van het vmbo, havo en vwo. De methode wordt door 2/3 van de leerlingen gebruikt. Samen met de ontwikkelaars van de methode heeft KBNL gewerkt aan zoektermen die leiden tot beroepen in onze sector. 15.579 leerlingen hebben in 2019-2020 interesse getoond voor een beroep/studie richting bouw. 7166 leerlingen hebben het verdiepingspad richting bouw gekozen. Een onderdeel van Qompas is StudieKeuze. Via StudieKeuze hebben 1600 leerlingen interesse getoond in bouw/infra. 400 leerlingen hebben doorgeklikt naar de website. We investeren al voor het vierde jaar op rij in Qompas. Er is een stijging te zien van 56% in de interesse, vergeleken met het beginjaar.

Van Bank naar Bouw

Een project (in samenwerking met het meerjarenprogramma BIO) dat is gericht op mensen uit de financieel-administratieve sector, met als doel een carrièreswitch naar de bouw/infra (via oriëntatie, omscholing en begeleiding). Het project heeft een rapport opgeleverd met daarin de benodigde stappen die mensen zetten wanneer zij van de ene naar de andere sector overstappen. Bij de banken staat de bouw en infra door het project bekend als een 'pull sector', waar mensen die overtollig raken op gewezen worden. Er zijn vier succesvolle oriëntatiebijeenkomsten geweest die meer dan honderd geïnteresseerde kandidaten hebben opgeleverd. Tenslotte is er, in samenwerking met (opleidings)bedrijven, een aantal functieprofielen opgesteld van beroepen in de bouw en infra met veel vacatures. Via het project zijn 25 kandidaten de sector ingestroomd.

Magazine 'De WerkWijzer'

Via het magazine de WerkWijzer (bereik van 75.000) zijn decanen, loopbaanbegeleiders en UWV WERKbedrijven bereikt. De WerkWijzer biedt informatie over opleidingen, stages, banen voor scholieren en studenten, decanen en loopbaanbegeleiders. In elke editie hebben we, in samenwerking met leden en opleidingsbedrijven, een artikel/interview geplaatst met het oog op de kansen die de sector biedt.

Gastles/bouwgame

Voor het vmbo, havo en vwo zijn er digitale gastlessen ontwikkeld. Speciaal voor scholen hebben we ondersteunend materiaal dat besteld kan worden in onze webshop, waaronder de ontwikkelde gastles/bouwgame Je Gaat Het Maken. De bouwgame wordt gespeeld in teams. Het is een bordspel gecombineerd met een digitale opdracht. Met deze game kan een gastles gegeven worden waarbij de leerlingen met een actuele challenge uit hun omgeving aan de slag gaan en op die manier actief iets leren over de sectoren bouw en infra, wat je in deze sectoren aan kennis en ervaring kan opdoen en welke toekomstmogelijkheden (beroepen) deze sectoren kunnen bieden.

Libelle Zomerweek

Van maandag 21 t/m zondag 27 mei 2018 stonden we met de campagne 'Je gaat het maken' op de Libelle Zomerweek op het strand van Almere. Met deze deelname hebben we een specifieke groep beïnvloeders bereikt, namelijk moeders (ruim 50% van de 83.000 bezoekers heeft thuiswonende kinderen). Naast bereik ging het om imagebuilding van de bouw. We hebben veel positieve reacties uit het land gekregen, van zowel leden als niet-leden. Op social media is er veel aandacht geweest en ook de traditionele media, waaronder de Telegraaf en Omroep Flevoland hebben het opgepakt.

Werkend leren-campagne

In samenwerking met de Vakgroep Opleidingsbedrijven was er een 'Werkend leren'-campagne ter promotie van onder meer BBL-trajecten. Bekende TikTokkers werden uitgedaagd om bouwchallenges te doen met behulp van jongeren uit de bouw en infra. De campagne was gekoppeld aan de website 'Je gaat het maken', waarop een speciaal op jongeren gerichte chatbot opleidingsvragen beantwoorde. In totaal: 2.066.863 weergaven van videocontent binnen de doelgroep, 12.760 bezoeken aan de landingspagina, waarvan 5.295 unieke bezoeken. De campagne heeft bijgedragen aan bezoekers van de landelijke open dag MBO-bouwopleiders.

Project Buitenlandse arbeidskrachten

Doel van dit project is het wegnemen van drempels voor onze leden zodat het potentieel aan buitenlandse arbeidskrachten beter wordt benut. Resultaat: drie nieuwe onderdelen website (nu A-Z), minimaal drie relevante nieuwsberichten en minimaal één e-learning. Door het geven van toelichting over wet- en regelgeving, het inzichtelijk maken van de risico's en het doen van aanbevelingen om deze risico's te mitigeren, worden drempels zoveel als mogelijk weggenomen. Beter inzicht in het naleven van wet- en regelgeving voorkomt misstanden die via de media een forse negatieve impact kunnen hebben op de sector en nieuwe drempels vormen.

Hoe nu verder?

De afgelopen jaren hebben we een positieve bijdrage kunnen leveren aan het thema Instroom. Ondanks de positieve effecten die we zien, voorspelt het EIB dat de komende twee jaar de spanning op de bouwarbeidsmarkt verder zal toenemen. De achtergrond hiervan is dat de productie stevig zal toenemen in 2022. Instroom en behoud van arbeidskrachten zijn en blijven daarmee belangrijke thema's. Deze zullen de komende tijd aandacht krijgen vanuit het sectorale programma 'Behoud vakkrachten', waar onder andere 'Je gaat het maken' (campagne, website, tv-programma) en 'Van Bank naar Bouw' zijn ondergebracht. Daarnaast zullen we activiteiten blijven ontplooien en verbindingen leggen binnen het beleidsveld onderwijs & arbeidsmarkt, zowel landelijk als regionaal. Tot slot liggen er verbanden met het nieuwe programma 'de toekomst van werk', waarin we nieuwe activiteiten zullen ontplooien om een blijvende aantrekkelijke sector te zijn.