Mobiliteit

Het Meerjarenprogramma Mobiliteit focust zich op de functionele bereikbaarheid en op de transitiegedachte om de bestaande infra veiliger, slimmer en groener te maken. Het meerjarenprogramma draagt bij aan het verder ontwikkelen van een nieuwe visie op mobiliteit in de brede zin.

Met het oog op de toekomst is het voor bouw- en infrabedrijven lastig om te bepalen met welke ontwikkelingen in de wereld van mobiliteit rekening gehouden moet worden. Welke kansen ontstaan er? Op welke zaken moet je je als bedrijf voorbereiden?

Binnen het meerjarenprogramma maken we onderscheid tussen mobiliteit in de breedste zin en mobiliteit waar we als bouwsector ons eigen aandeel in hebben. Dit gaat dan met name om de 30% zakelijk verkeer die toe te rekenen is aan de bouw. Vanuit breed perspectief hebben we aandacht voor het personenvervoer en goederenvervoer en de diverse stakeholders die op dit terrein actief zijn. Specifieker richten we ons op alle verkeersbewegingen die via de grond en het water plaatsvinden. Met betrekking tot de luchtvaart richten we ons wel op aanleg en onderhoud rondom luchthavens, met een uitzondering daargelaten niet op vliegbewegingen. Ook is er volop aandacht voor de opdrachtgevers, RWS, maar ook de provincies en gemeenten komen aan bod.

Waarom is dit thema belangrijk?

Als achterliggende motivator is de insteek om te werken aan een stabiele investeringsstroom en meer continuïteit voor onze leden. Leden zijn vanuit de marktkant geïnteresseerd in het leveren van hun bijdrage aan de gebouwde omgeving, anderzijds willen ze als weggebruiker ook bijdragen aan het maatschappelijke probleem wat betreft de uitstoot van luchtvervuilende stoffen. Beide thema's (mobiliteit in brede zin en ons eigen aandeel als sector met betrekking tot mobiliteit) krijgen binnen het meerjarenprogramma Mobiliteit aandacht via kennisontwikkeling en kennisdeling, maar ook door lobbymatig thema's onder de aandacht te brengen en door het stimuleren van randvoorwaarden die mogelijkheden bieden voor het bevorderen van continuïteit en een stabiele investeringsstroom.

Doel Meerjarenprogramma en lopende projecten

Het hoofddoel is inzicht, continuïteit en een stabiele investeringsstroom rondom de mobiliteitsvraagstukken in de bouw- en infrasector. Zo zijn infrabedrijven goed in staat hun maatschappelijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en levering van een goed bereikbaar Nederland en een toekomstbestendige, emissiearme en op termijn emissieloze infrastructuur.

Subdoel 1: kennis opdoen, onderzoek initiëren en uitdragen richting specifiek de leden en opdrachtgevers en in brede zin richting stakeholders, met als doel onderbouwing van onze mobiliteitsvisie

Om dit te bereiken zetten we in op projecten en activiteiten met als beoogde effecten:

• Een voorspelbaarder handelingsperspectief, gebaseerd op meerjarige regie en coördinatie vanuit de opdrachtgever.
• Een realistische doorkijk richting de eerstkomende jaren wat betreft nieuwe mobiliteitssystemen en de impact op de gebouwde omgeving.
• Investeringsperspectief in nieuwe mobiliteitssystemen en duurzame energie.
• Een integrale benadering van de aanleg-, onderhouds-, transformatie-, vervangings- en renovatieopgave in relatie tot mobiliteit.
• Duiding over de modal shift in relatie tot beleidsvraagstukken.
• Op basis van analyse richting geven aan beleidsvraagstukken rondom de mogelijkheden en effecten van waterstof, biobrandstoffen, verduurzaming materieel en vervoer, nieuwe mobiliteitsvormen (de hyperloop/smart mobility/high-speed rail) en nader te specificeren mobiliteitsvraagstukken.
• Aandacht voor de aanleg van nieuwe wegen in relatie tot nieuwe mobiliteitsvormen.

Subdoel 2: verschillende doelgroepen en belangen inzichtelijk maken en verbinden, met betrekking tot partners sectorbreed en specifiek in de lobby naar stakeholders

Om dit te bereiken zetten we in op projecten en activiteiten met als beoogde effecten:

• Een gedragen verhaallijn rondom mobiliteit met aandacht voor onze belangen en in samenwerking met partijen zoals de Bouwcampus. Fietsersbond, ANWB, OV-NL, Mobiliteitsalliantie, Logistieke alliantie, Waterbouwers, VNO-NCW etc.
• Urgentie van het mobiliteitsvraagstuk onder de aandacht brengen via bijeenkomsten, publicaties en in diverse gremia.
• Actief nieuwe partnerschappen initiëren rondom mobiliteit, met eventueel als neveneffect het aangaan van strategische coalities en/of het delen van onze mobiliteitsvisie.
• Aandacht voor de aanleg en instandhouding van de infrastructuur vanuit de overheid ten aanzien van het mobiliteitsvraagstuk.
• Duurzame verankering van Bouwend Nederland als prioritaire gesprekspartner aangaande mobiliteit, met als beoogd effect het kunnen meedenken en meeschrijven aan beleidsvisies.
• Opdrachtgevers (groot en klein) informeren, ondersteunen en faciliteren bij visie en beleid.

Subdoel 3: stimuleren van opdrachtgevers en opdrachtnemers om, waar mogelijk versneld, samen te werken in een meerjarige programmatische aanpak met betrekking tot de aanleg-, onderhouds-, transformatie-, vervangings- en renovatieopgave

Om dit te bereiken zetten we in op projecten en activiteiten met als beoogde effecten:

• Het verbeteren van randvoorwaarden om innovaties en series toe te passen.
• Integrale samenwerking als standaard werkvorm, met focus op kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid.
• Vanuit een programmatische aanpak het toepassen van slimme series en beter assetmanagement, met daarbij aandacht voor succes- en faalfactoren in relatie tot samenwerkingsvormen en aanbestedingsvormen.
• In samenwerking met de Bouwcampus kennis opbouwen en uitdragen over een seriematige aanpak.
• Inzicht in het vraagstuk het omleggen van wegen in relatie tot nieuwe mobiliteitsvormen.
• Aandacht voor en toepassing van nieuwe businessmodellen, denk aan 'mobility as a service'.
• Het aanjagen en het stimuleren van bestuurlijk draagvlak bij opdrachtgevers voor een meerjarige programmatische aanpak, met aandacht voor standaardisatie en industrialisatie.

Subdoel 4: stimuleren en faciliteren van slimme bouwlogistiek bij onze leden met daarin focus op verduurzaming

Om dit te bereiken zetten we in op projecten en activiteiten met als beoogde effecten:

• Bewustzijn en actief eigenaarschap van leden wat betreft de emissie uitstoot vanuit de bouw- en infrasector.
• Verbetering van het politieke en maatschappelijke imago wat betreft het eigen aandeel in het zakelijk verkeer als bouw- en infrasector.
• Het bereiken van meer emissieloze bouwplaatsen en daarmee een betere en schonere werkomgeving, onder meer vanuit het programma De Groene Koers en het Emissieloos Netwerk Infra.
• Het stimuleren van samenwerking tussen ketenpartners gericht op logistiek.
• Vermindering van het aantal verkeersbewegingen van materialen en personenvervoer in de bouw- en infrasector.
• Toepassing van standaardisatie en versnelling voor data delen, gekoppeld aan het programma DSGO.
• Inzicht in ontwikkelingen rondom logistiek in relatie tot de gebouwde omgeving.

Resultaten Mobiliteit in tweede helft 2022

Zichtbaarheid

Het thema mobiliteit is vergroot: er zijn diverse webartikelen gepubliceerd rondom het thema, met als start een groot artikel in het BNL Magazine en op de website.

Samenwerking stakeholders

Er hebben diverse gesprekken plaatsgevonden met stakeholders, waarin we enerzijds hebben verteld over het meerjarenprogramma en anderzijds onze visie en kennis als programmateam hebben aangesterkt.

Analyse stakeholders

In Q4 is het programmateam gestart met het programma en is er geïnventariseerd wat er is aan documentatie, is deskresearch uitgebreid en is er een stakeholdersanalyse gemaakt.

Rapport 'IFD in de infrastructuur'

Het rapport 'IFD in de infrastructuur' van het EIB is afgerond, waar we vanuit het meerjarenprogramma zijdelings bij betrokken waren. We hebben in Q4 de lancering van het rapport voorbereid en er zijn gesprekken gestart voor de contouren van een meerjarenprogramma rondom industrialisatie en modulair bouwen in de GWW, in samenwerking met MJP Vernieuwing van de Sector.

Richtlijn veilige inzet elektrisch materieel

Hiervoor is een projectaanvraag gedaan en goedgekeurd. Er wordt nu al door diverse leden gebruik gemaakt van elektrisch materieel, alleen niet altijd op een veilige manier. Vanuit de overheid is hier nog geen wet- en regelgeving voor ontwikkeld. Binnen dit project werken we samen met andere betrokken partijen aan een richtlijn.

Resultaten Mobiliteit in eerste helft 2023

Zero emissie-zones

Er is een webpagina toegevoegd waar alle laatste informatie te vinden is over de ZE-zones. Daarnaast hebben er twee afdelingsbijeenkomsten plaatsgevonden waar de ZE-zones met leden en gemeenten besproken zijn, in Drenthe en in Amsterdam. Deze bijeenkomsten zijn goed bezocht. Er is een goede inhoudelijke koppeling gemaakt met het beleid van de gemeenten. Beiden hadden een goede opkomst en maakten de koppeling met slimme bouwlogistiek, ZE-zones en de transitie naar Schoon en Emissieloos bouwen. Op basis daarvan zal er een vervolgonderzoek gedaan worden in Q3/Q4.

IFD in de GWW

Er is een visie uitgewerkt in samenwerking met het meerjarenprogramma Vernieuwing van de sector, de Bouwcampus en TNO over coördinatie in de V&R-opgave in de vorm van een transitieteam. Doel is om meer geïndustrialiseerd en geprogrammeerd te gaan samenwerken in de V&R-opgave.

Imago-onderzoek Infra en mobiliteit

We hebben de resultaten ontvangen van een groot publieksonderzoek (1500 respondenten) die richting geven in hoe we ons infra- en mobiliteitsverhaal goed kunnen vertellen, met als doel continuïteit voor de infrasector. De uitkomsten zijn richtinggevend voor het uitwerken van onze lobbylijnen (infra = oplossingseigenaar van heel veel vraagstukken) en tevens onderbouwend richting de Tweede Kamerverkiezingen.

Training stikstofberekening

Er zijn drie Academytrainingen gegeven in mei en juni, die allen goed zijn gewaardeerd (cijfer 8,2). Totaal aantal deelnemers ligt nu op 132, dit zal blijven toenemen door de trainingen die in het najaar nog plaats gaan vinden. In totaal koersen we dit jaar op negen trainingen en voorzien we duidelijk in een behoefte van de leden.

Expertnetwerk sluizen

Dit betreft een project samen met RWS, met als doel concreet advies te geven over de aanpak en insteek van sluizenprojecten. De kwartiermakers hebben een voorstel opgeleverd dat in Q3 en Q4 om aanscherping vraagt: de markt wil meer directe koppeling met de sluizenprojecten dan nu in de opzet voorzien wordt.

Rapport IFD

Lancering heeft plaatsgevonden tijdens de InfraTech. Het rapport is overhandigd door Maxime Verhagen en gedeputeerde Jeroen Olthof aan Jaap Smit (voorzitter IPO). Bijeenkomst met goede opkomst en een interactieve discussie, aanzet voor traject IFD in de GWW. Ook was ook aandacht voor het rapport in vakblad Beton & Staalbouw.

Lobbytraject bouwlogistiekakkoord

Aanzet is gemaakt om de drie programmalijnen uit te werken, daarnaast is er een stakeholdersanalyse gedaan en is er een projectgroep samengesteld. Diverse gesprekken met partijen om mee samen te werken hebben plaatsgevonden. De komende periode wordt dit verder geconcretiseerd en bij het Bouwberaad in oktober 2023 gepresenteerd.

Onderzoek kwaliteit fietsroutes middelbare scholen

Het onderzoek is uitgevoerd in Q2, het concept 1-meting is opgeleverd net na Q2 en zal na de bouwvak uitgerold worden, met daaraan gekoppeld een communicatieplan in samenwerking met de Fietsersbond. Doel is aandacht genereren voor de sector en laten zien wat het betekent voor de veiligheid van scholieren als we niet investeren in infrastructuur.

Multimodale infrawijzer

Gepubliceerd in samenwerking met Evofenedex, TLN en Koninklijke Binnenvaart Nederland, met als hoofdboodschap: 'Uitblijven oplossing stikstof grote oorzaak voor €1,7 miljard schade door vertragingen in infra'. Het rapport werd enkele dagen later ook aangehaald op de NOS in combinatie met het bericht van minister Harbers (23 juni) over uitstel van elf wegen- en vaarwegenprojecten. Het rapport 'Multimodale infrawijzer' helpt om aan de hand van data de impact te kwantificeren. In Q3 en Q4 nog verder aanwenden richting Tweede Kamerverkiezingen en herijking mobiliteitsalliantie.

Richtlijn veilige inzet elektrisch materieel

Het eerste deel van het rapport 'Richtlijn veilige inzet elektrisch materieel' met stakeholdersanalyse is opgeleverd. Er wordt nu gewerkt aan het tweede (technische) deel, waarvan het concept in oktober 2023 opgeleverd moet worden. De vraag naar het rapport wordt urgenter, we overwegen sneller te gaan communiceren over de resultaten dan beoogd.